Door de klimaatverandering worden we de laatste jaren meer en meer geconfronteerd met een gewijzigd neerslagpatroon.
Voor Vlaanderen betreft dat tot 30% meer regen in de winter en tot 50% minder neerslag in de zomer. Bovendien neemt ook de intensiteit van de buien toe waardoor buien met korte en intense neerslag worden afgewisseld door langere, drogere periodes. Om hiermee om te gaan is het belangrijk om niet alleen meer ruimte te geven aan water, maar ook zoveel mogelijk het grondwater aan te vullen.
Om als gemeente om te kunnen gaan met het gewijzigd neerslagpatroon ten gevolge van klimaatverandering diende er een gebiedsdekkend hemelwater- en droogteplan opgemaakt te worden. Een plan met een korte- en langetermijnvisie en opmaakt met verschillende partners. Dit plan werd goedgekeurd door de gemeenteraad op 16 januari 2024.
Het hemelwater- en droogteplan Maasmechelen werd opgemaakt door studiebureel Arcadis en het lokaal bestuur Maasmechelen in een intensieve samenwerking met Fluvius en andere externe overheden en partners.
Doel van het plan
Door de opmaak van een hemelwater- en droogteplan werd een integrale visie uitgewerkt over waar en hoe men het water in een gebied zoveel mogelijk ter plaatse kan houden/hergebruiken, infiltreren, bufferen en pas als laatste stap vertraagd afvoeren.
Doelstellingen van een hemelwater- en droogteplan
- het creëren van een functioneel bruikbaar kader voor het gemeentebestuur en haar partners om beslissingen te nemen in functie van een klimaatbestendig watersysteem (grondwater, oppervlaktewater, hemelwater) en zo input en/of richting te geven aan een leefbaar, waterbewust en klimaatrobuust Maasmechelen en de ruimtelijke ontwikkelingen er in;
- de opmaak van een gebiedsgerichte visie en het oplijsten van adequate en maximaal brongerichte acties, maatregelen en opportuniteiten om knelpunten en kansen inzake waterschaarste en wateroverlast aan te pakken, voor nu en in de toekomst. Waarbij een win-win wordt beoogd op meerdere domeinen o.a. door:
> Wateroverlast verder aanpakken via diverse acties en projecten in het NPHK, in woonkernen en in het Rivierenpark.
> De groenblauwe dooradering nog meer integreren in de leefomgeving, d.m.v. stapstenen en corridors in de woonkerken tussen het NPHK en het Rivierenpark Maasvallei.
> Onthardings- en vergroeningsprojecten nog meer uitvoeren om alzo een biodiverse, klimaatrobuuste en aangenamere leefomgeving te vormen.
> Stapsgewijs de gemengde riolering vervangen door gescheiden riolering. Dit doen we samen met Fluvius en Aquafin.
> …. - het opzetten van een gezamenlijk (leer)proces rond de aanpak van wateroverlast en waterschaarste, wat minstens even belangrijk is als het plan zelf, om zo tot een gedragen plan en meer samenwerking te komen;
- na uitvoering het grondgebied van Maasmechelen mee robuust maken voor de gevolgen van klimaatverandering en de negatieve effecten van verharding en verstedelijking en, afhankelijk van de maatregel, bij te dragen aan oplossingen voor verlies aan biodiversiteit, hitte-eilandeffect,…
Voor de uitvoering van maatregelen op terrein gaat de voorkeur uit naar natuurgebaseerde oplossingen, die bijdragen aan zoveel mogelijk verschillende ecosysteemdiensten.